Đô thị lịch sử

Nhà hát Lớn Hà Nội nằm trên quảng trường Cách mạng tháng Tám, nhìn thẳng ra phố Tràng Tiền, vị trí xưa nay vẫn là khu vực sầm uất bậc nhất của thành phố. Công trình có chiều dài 87 mét, bề ngang trung bình 30 mét, phần đỉnh mái cao nhất cao 34 mét so với nền đường, và diện tích xây dựng khoảng 2.600 mét vuông.

Garage Charles Boilot ở số 1 Paul Bert là đại lý xe nồi hơi và xe đạp. Trong dãy cửa hiệu bên số lẻ từ đầu phố Paul Bert (Tràng Tiền) đến phố Dutreuil des Rhins (Nguyễn Khắc Cần) đây là cửa hàng có quy mô lớn nhất. Đoạn phố này tập trung một loạt các cửa hàng vừa và nhỏ như công ty Charriere et Cie chuyên bán rượu Tây ở số 3, cửa hàng thực phẩm và đồ uống Pheot ở số 5, tiệm radio Orphée ở số 7, Caves Saint Paul ở số 11… Dãy nhà này có trước khi Nhà hát lớn được xây dựng.

Năm 1907, nhà máy in IDEO bắt đầu được xây dựng, ban đầu đó chỉ là một xưởng in một tầng trên phố Paul Bert (nay là phố Tràng tiền), đến những năm 1920 một toàn nhà 6 tầng được xây dựng ở vị trí phía ngoài xưởng in giáp mặt phố, tới lúc này công năng của một nhà máy in mới hoàn chỉnh.

 Từ năm 1891 trong nghành in xuất hiện sự cạnh tranh là khốc liệt khi xuất hiện hai đối thủ Chesnay của Hà Nội và Crébessac của Hải Phòng. François Henri có người anh trai là Ernest Hippolyte sở hữu cửa hàng sách và văn phòng phẩm tại 52 đường Paul Bert. Hai anh em ông đều có chân trong phòng thương mại Hà Nội.

Julien Blanc hành nghề dược tại Hà nội từ năm 1886. Ban đầu ông hợp tác với Noël Reynaud mở “Hiệu thuốc tây và thuốc nam” Reynaud – Blanc, phố Hàng Khảm, trước là cửa hàng tạp hoá Paris, sau đó làm ăn một mình từ tháng sáu 1887.

Giữa năm 2011, một tin tức gây nhiều bàn tán là vụ thâu tóm khu đất vàng 35 Tràng Tiền do Công ty Cổ phần Khách sạn và Dịch vụ Đại Dương (OCH) thuộc Tập đoàn Đại Dương tiến hành. Công ty này đã âm thầm mua 99,17% vốn điều lệ của Công ty Cổ phần Tràng Tiền (Kem Tràng Tiền). Điều đó đồng nghĩa với việc khu đất đắc địa 1.500m2 tại phố Tràng Tiền đã về tay một tập đoàn tư nhân và sắp tới Công ty này sẽ xây dựng một cao ốc tại đây?

Thông qua những bức ảnh xưa và nay, những tranh vẽ, phim tài liệu… triển lãm đã tái hiện lại quá trình hình thành và phát triển của khu phố cổ Hà Nội. Và giúp cho người xem hiểu hơn sự quyến rũ còn tiềm ẩn của những con phố và hiểu hơn về lịch sử cũng như quá trình phát triển của nó. 

Nếu hiểu điện ảnh là chớp bóng hay chiếu xi-nê-ma (ciméma), muốn tìm cái nơi đầu tiên tổ chức loại giải trí mới mẻ do anh em nhà Lumière phát minh, không thể không nói đến những gì diễn ra tại Khách sạn Métropole (ngày nay vẫn giữ được tên gốc, cộng thêm thương hiệu “Sofitel”).

Phố phường Hà Nội sau 1985 đến nay hiện lên nhiều đổi thay qua ống kính nhiếp ảnh gia Mỹ William E. Crawford và Nguyễn Thế Sơn.

Tràng Tiền ngày nay là một đường phố không cây. Ngược thời gian theo những bưu ảnh cũ sẽ thấy con đường trải nhựa đầu tiên ở Hà Nội này từng có nhiều cây lớn, trong quá trình mở mang đường phố cây xanh bị chặt đi, trồng lại, và cuối cùng loại bỏ hoàn toàn như ta thấy ngày nay. Điều này cần chú ý khi đọc các bức ảnh về con đường này.