Địa điểm lịch sử

Thời gian qua, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã tiến hành nghiên cứu nhiều khu vực, nhiều di tích lịch sử - văn hoá trên địa bàn thành phố Hà Nội, qua đó góp phần làm sáng tỏ và phong phú thêm lịch sử hàng nghìn năm văn hiến mảnh đất Thăng Long - Hà Nội xưa. Trong phạm vi ấy, chúng tôi đã khảo sát tại khu vực làng cổ Mai Động xưa - vốn là làng cổ ven đô, có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, nay thuộc phạm vi quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội.

Trước đó, nửa đầu thế kỷ XIX nơi đây có trường học Hồ Đình của tiến sĩ Vũ Tông Phan. Trường nằm ở phía tây Hồ Gươm, một vùng đất mà những người đương thời gọi là vùng đất văn hóa Thăng Long.

Chùa Báo Ân ( vị trí Bưu điện Hà Nội  ngày nay ), được xây dựng năm 1846, do Tổng đốc Nguyễn Đăng Giai đứng ra chủ trì. Chỉ sau một năm tập trung công sức và tiền của, chùa Báo Ân đã được khánh thành vào năm Thiệu Trị thứ 7 (năm 1847).

Điều đơn giản là bức tranh về Tả Vọng đình ở giữa hồ có từ năm 1672. Các cứ liệu mà tác giả Nguyễn Dư đưa ra sau đó năm 1786 chưa có tính thuyết phục bằng bức tranh vẽ  nói trên.  

Từ “nhượng địa” (la concession) xuất hiện lần đầu tiên trong lịch sử Hà Nội thời Pháp thuộc vào năm 1874, trong hiệp ước về việc Pháp thỏa thuận rút quân khỏi Hà Nội, giao trả lại thành cho triều đình nhà Nguyễn do Philastre, đại diện của Soái phủ Sài Gòn ký với đại diện triều đình là Nguyễn Văn Tường ngày 6-2-1874.

Bức tượng bà đầm xòe là tên người dân Hà Nội thường gọi một bản sao của tượng Nữ thần Tự do được đặt tại Hà Nội từ năm 1887 cho đến khi bị giật đổ ngày 1 tháng 8 năm 1945. Bản chính của tượng Nữ thần Tự do tại Thành phố New York của Hoa Kỳ có chiều cao là 46 m; bản sao tại Hà Nội có kích cỡ khoảng 2,85 mét; một bản sao khác có kích cỡ 11 mét được đặt tại đảo Thiên Nga trên sông Seine, thành phố Paris.

Trong cuốn Xứ Bắc Kỳ năm 1900 của tác giả Robert Dubois, có bài viết mô tả về Thành phố Hà Nội, chúng tôi xin lược dịch bài viết và trân trọng giới thiệu để bạn đọc có thêm thông tin về thành phố xinh đẹp này hơn 100 năm trước.

Nguyễn Văn Siêu lúc đó bàn với hai ông án sát Hà Nội là Nguyễn Như Cát và Đặng Văn Tá quyên tiền công đức để xây dựng Tháp Bút - Đài Nghiên, và khu cổng đền phía ngoài cầu Thê Húc.

Chợ ở Thăng Long-Hà Nội là một loại chợ lớn trong toàn quốc, cho nên số lượng các mặt hàng buôn bán cũng rất lớn và phong phú. Hầu như tất cả mặt hàng trong và ngoài nước đều bầy bán ở đây.

Ô Cầu Giấy, tên chữ là Thanh Bảo, là một cửa ô của Hà Nội xưa. Cửa ô này nằm ở phía tây thành Hà Nội, ở khoảng nơi giao nhau giữa phố Sơn Tây và phố Thanh Bảo ngày nay. Đừng nhầm lẫn với Cầu Giấy (cầu tại Hà Nội).