Đầu tháng 3 tiết trời vẫn lạnh trong nhà hàng bia 1B Bắc Sơn, Hà Nội tôi ngồi nhâm nhi lướt mạng thì chợt thấy dòng tin toà nhà Hàm Cá Mập sẽ được phá dỡ.
Xem thêm: Hiện trạng Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục | Hồ Gươm nhìn từ trên cao 360 | Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục 360 (thg 2-2023) |
Sau đó cứ như đọc được suy nghĩ tìm kiếm chủ đề này mà Facebook đã đẩy hết bài này đến bài khác của các trang báo online, bài viết, bình luận cá nhân có liên quan đến "Hàm Cá Mập". Thôi thì việc quyết định của các cấp thẩm quyền chắc cũng có dựa trên sự cần thiết của dự án gì đó, nhưng sự chế diễu toà nhà cùng danh tiếng của một Kiến trúc sư Tài hoa lại là một điều cần kiến giải làm rõ, cá nhân tôi cũng phải để nhận biết được là một quá trình.
Tôi học Trường Kiến Trúc Hà Nội những năm 1984-1989, phong cách ảnh hưởng trường phái kiến trúc Xô Viết mạnh mẽ nhất là tính Nhân văn, tính Tập thể, cho nên khi đó những năm 90 có những bài viết về một toà nhà mới xây với biệt danh " Hàm Cá Mập" ở quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục trên tạp chí Kiến Trúc, (về sau này những bài viết như vậy cho các công trình khác thành một chuyên đề " hộp kiến trúc đen" chỉ dừng lại sau khi đụng đến trụ sở Bộ Tài Chính hiện có bây giờ thì phải). Vì vậy với góc nhìn khi đó mà lại là tiếng nói của một tạp chí đầu ngành sẽ dễ định hướng dư luận mặc nhiên là đúng chưa kể người sáng tác ra tác phẩm đó không có nhiều cơ hội để nói lên tư tưởng nghệ thuật của mình. Giờ đây thật may mắn khi trong một thời đại 4.0 cho phép tôi, một người không quen biết, chưa từng gặp ông - KTS Tạ Xuân Vạn được nói lên những suy nghĩ cá nhân trên không gian mạng ( mặc dù ngay lúc này các đài báo online đang ầm ầm đồng thanh: Phá phá phá ... )
Để nói cho rõ khi đó tôi cũng mặc định bởi những bài viết bảo xấu là xấu, chỉ sau này khi thực hiện một số dự án cải tạo, bảo tồn trong khu phố cổ Hà Nội và thời gian cũng làm trưởng thành hơn, rồi những luồng kiến trúc mới trên thế giới đã nhiều hơn, cho sự nhận biết rõ ràng hơn, rất nhiều bài viết trên tạp chí Kiến trúc với các quan điểm khác nhau, cởi mở hơn, từ chuyện Nhà hát Opera Sydney bị chế diễu trở thành kiệt tác Kiến trúc cho đến hạ thổ cái nhà wc ven Hồ Gươm ... đã làm tôi thấy được Chân Thiện Mỹ của toà nhà này.
Một góc nhìn khi công trình đang xây dựng (ảnh sưu tầm trên mạng), tuy chỉ mới xong phần kết cấu đã cho thấy hình hài một một công trình đẹp có dáng dấp hiên ngang biểu đạt Cóc Vàng ngẩng mặt lên trời với nét chữ vẩy rất cách điệu trên mái
So sánh hai bức ảnh cho thấy công trình hiện nay như con ếch phình bụng tuy vậy vẫn được các bạn trẻ yêu thích Check in (ảnh sưu tầm trên mạng)
khối nhà” Hồng Vân-Long Vân” bên trái, "nhà "Hàm Cá Mập" bên phải.
Theo thời gian, từ thiết kế ban đầu đến khi được duyệt rồi tác phẩm bị sửa đổi hình thức, vật liệu bởi những bàn tay "quyền lực" trong quá trình thi công, nhu cầu kinh doanh cho đến bây giờ, tuy vậy hình thái kiến trúc, cốt cách công trình vẫn vậy. Cá nhân tôi nhìn nhận kiến trúc công trình này trong bối cảnh thời gian từ những năm 90 đến nay vẫn hoà nhập với cảnh quan xung quanh, đương đại, đủ chiều cao làm điểm nhấn tại không gian quảng trường này nếu không nói là lép vế với toà nhà Hồng Vân-Long Vân đối diện ( nếu nói ác pha chút sắc thái phong thủy thì gọi là gì nhỉ ?), Về hình thái đô thị là điểm đầu cho đẫy nhà hai mặt phố Cầu Gỗ và Đinh Tiên Hoàng mà điểm cuối là nhà hiệu sách cũ trên phố Hồ Gươm, như một nét chặn vững hình cảnh quan Hồ Gươm và khu phố cổ Hà Nội ( dẫy nhà này đã thấy thể hiện rất nhiều các phương án thiết kế đô thị, cải tạo, bảo tồn khác nhau nhất là trong cuộc thi “Historical Hanoi 2013” . Cứ hình dung nếu không có dẫy nhà này thì chắc từ Hồ Gươm nhìn vào khu phố cổ Hà Nội chúng ta thấy một rừng nhà cao tầng cần hạ giải cho đúng Quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc khu phố cổ Hà Nội.
Mặt đường Đinh Tiên Hoàng nhìn ra Hồ Gươm được ghép ảnh thành dẫy phố
Giờ đây nếu không bị dán cái nhãn xấu xí ban đầu thì chắc rằng hỏi các bạn trẻ hiện nay tôi đồ rằng quá 70% thích điểm check in này và có thể khẳng định đây là một điểm nhấn Kiến trúc Văn hoá Hồ Gươm tràn ngập không gian mạng.
Bức ảnh minh hoạ cho trục thần đạo tự nhiên thành khu 36 phố phường Hà Nội: Đền Bạch Mã-Cóc Vàng-Đền Ngọc Sơn
Trục cảnh quan, hình thái đô thị: Giếng nước (Tháp nước Hàng Đậu)-tuyến phố thương mại-Cóc Vàng ( tên hay gọi Hàm Cá Mập)
Xét về hình thái đô thị khu phố cổ Hà Nội cho thấy tác giả không chỉ biết vo vo công trình mình, mà có cái nhìn tổng thể khu vực, từ trục tuyến đường phố quan trọng nhất (Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường, Đồng Xuân, Hàng Giấy) với điểm đầu kia là Tháp Nước Hàng Đậu ( giếng trời tự nhiên thành ) thì điểm đầu này là toà nhà "Cóc Vàng" ( Cậu Ông Trời cũng tự nhiên thành) - Cho phép tôi gọi thế để thay tên toà nhà bị gán là " Hàm Cá Mập", cũng là tiêu đề, nội dung bài sau chuyên đề phong thuỷ khoa học "Toà Nhà Cóc Vàng nhẩy đi có làm dự án địa ốc ngầm đẻ trứng vàng" nhằm minh giải cho một số bài dùng mầu sắc phong thuỷ để chê bai.
Với kiến trúc hiện đại của mình, mặt bằng sàn cột cho phép bố trí linh hoạt đã giúp công trình biến chuyển phù hợp với nhu cầu kinh doanh, với quảng cáo trên công trình dù với cái tên xấu xí, tuy vậy vẫn có một nhược điểm nhưng không hẳn do lỗi tác giả.
Khi tôi thực hiện dự án cải tạo, bảo tồn một đoạn phố Tạ Hiên cần khảo sát đánh giá hiện trạng khu vực này nhất là trục phố Tạ Hiện- Đinh Liệt, qua phỏng vấn người dân ở phố Đinh Liệt cho biết trước đây phố này rất mát và thông thoáng, khi xây nhà này mà chưa bịt kín tầng một gió thoáng còn mạnh hơn, nhưng khi chủ sử dụng toà nhà cho bịt kín tầng một thành cửa hàng thì khí hậu nơi này cảm giác khô nóng hơn, cũng có thể nói nếu để trống không gian tầng một vừa tốt khí hậu cho khu vực. vừa thông thoáng giao thông và phù hợp "kết nối phố cổ với Hồ Gươm. Về mặt tâm linh, người ta muốn khí thiêng từ Tháp Rùa tràn lên phố cổ và ngược lại, khí thiêng từ phố cổ có thể hoà nhập vào khí thiêng của Hồ Gươm". ( 1 )
Về cảnh quan tuyến này tạo cảm giác nén khi đi ra đầu ngã ba phố Đinh Liệt-Cầu gỗ khác hẳn không gian mở bên phố Hàng Đào nhưng khi rẽ ra Hồ Gươm càng tạo phấn khích của du khách trước một khung cảnh rộng hút tầm nhìn. Ý tôi muốn nói ông không chỉ thiết kế công trình một cách sáng tạo mà còn có tầm nhìn trong thiết kế đô thị, ông đặt Cóc Vàng đầu tuyến phố, bên Hồ Gươm và số phận cho tôi tiếp bước đặt đoạn phố Thương mại-Ẩm thực Tạ Hiện.
Con Cóc còn biết nói năng chi- Hồ Gươm nhìn từ trên cao 360
Tôi có đọc trên báo chí về cuộc họp từ UBND TP Hà Nội cũng hơi ngạc nhiên về lý do mở rộng và định viết tiếp vài dòng thì facebook lại ào ạt đưa tin giải tán cấp Huyện (hoặc cấp tương đương)
Vậy không biết có nên viết tiếp không - Nếu bạn bắn vào quá khứ bằng súng lục, tương lai sẽ đáp trả bằng đại bác - Cũng như "đường cong mềm mại" đã là hôm qua.
Ghi chú:
(1) Ông Tiến cho hay, thời Pháp, trước khi có toà nhà Hàm cá mập, nơi đây chỉ là nhà một tầng nhỏ dùng làm trạm điều hành xe điện: "Sở dĩ họ xây nhỏ như vậy là muốn có sự kết nối phố cổ với Hồ Gươm. Về mặt tâm linh, người ta muốn khí thiêng từ Tháp Rùa tràn lên phố cổ và ngược lại, khí thiêng từ phố cổ có thể hoà nhập vào khí thiêng của Hồ Gươm". Trích trong bài: Việc phá bỏ 'Hàm cá mập' ở gần Hồ Gươm lẽ ra phải làm từ lâu
Hẹn bài 2 sau khi nhâm nhi tại Fufiem Cafe: "Toà Nhà Cóc Vàng nhẩy đi có làm dự án địa ốc ngầm đẻ trứng vàng " nhằm minh giải cho một số bài dùng mầu sắc phong thuỷ để chê bai cũng như nêu lên di sản công trình "Cóc Vàng" có giá trị như một mốc son thời kỳ đổi mới tại khu phố cổ Hà Nội và vùng phụ cận
Bình luận của bạn