UBND thành phố Hà Nội nghiên cứu phương án kiến trúc tại khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm theo hướng trở thành khu quảng trường - công viên đặc biệt, trong đó cần điều tra, khảo sát kỹ các công trình kiến trúc có giá trị, cần bảo tồn.
Ngày 11/3/2025, Văn phòng UBND thành phố Hà Nội ban hành Thông báo số 118/TB-VP về kết luận của Phó Chủ tịch UBND Thành phố Dương Đức Tuấn tại cuộc họp triển khai các nhiệm vụ về quy hoạch, cải tạo không gian khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm.
Theo đó, Phó Chủ tịch UBND Thành phố thống nhất kết luận, chỉ đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ về quy hoạch, cải tạo không gian khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm.
Giao Sở Tài chính, khẩn trương tham mưu, đề xuất thành lập Tổ công tác của Thành phố để triển khai thực hiện các nhiệm vụ về quy hoạch, cải tạo không gian khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm, báo cáo UBND Thành phố trong ngày 11/3/2025. Tham mưu về chủ trương triển khai dự án đầu tư xây dựng quảng trường - công viên đặc biệt tại khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm, báo cáo UBND Thành phố trước ngày 13/3/2025.
Sở Nông nghiệp và Môi trường, rà soát, hệ thống, cung cấp bản đồ địa hình tỷ lệ 1/500 của khu vực cho UBND quận Hoàn Kiếm, Viện Quy hoạch xây dựng trước ngày 10/3/2025 để phục vụ công tác lập quy hoạch Tổng mặt bằng, phương án kiến trúc; cung cấp thông tin, hồ sơ địa chính cho UBND quận Hoàn Kiếm để phục vụ công tác kiểm đếm, lập phương án đền bù, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng; tham mưu, đề xuất UBND Thành phố về việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất,… phục vụ triển khai dự án.
Về công tác quy hoạch, UBND Thành phô Hà Nội thống nhất với đề xuất của Sở Quy hoạch - Kiến trúc về việc triển khai song song các đồ án Điều chỉnh cục bộ Quy hoạch phân khu đô thị H1-1B (Khu vực hồ Gươm và vùng phụ cận), tỷ lệ 1/2000 và Quy hoạch tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500 (Quy hoạch chi tiết theo quy trình rút gọn), Phương án kiến trúc khu đất phía Đông hồ Hoàn Kiếm; Việc lựa chọn đơn vị tư vấn thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 188 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh (Khu vực nghiên cứu thuộc Khu vực TOD nhà ga C9 - tuyến đường sắt đô thị số 2, giai đoạn 1 (2.1) Nam Thăng Long- Trần Hưng Đạo).
Về quy trình, thủ tục Thành phố giao Sở Quy hoạch - Kiến trúc khẩn trương tham mưu, đề xuất UBND Thành phố giao UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức lập Điều chỉnh quy hoạch giao Viện Quy hoạch xây dựng là đơn vị tư vấn lập điều chỉnh Quy hoạch phân khu đô thị, Quy hoạch tổng mặt bằng, trước ngày 15/3/2025.
Về phương án kiến trúc, nghiên cứu phương án kiến trúc tại khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm theo hướng trở thành khu quảng trường - công viên đặc biệt, trong đó cần điều tra, khảo sát kỹ các công trình kiến trúc có giá trị, cần bảo tồn (công trình kiến trúc Pháp tại Sở Văn hóa và Thể thao, Viện Văn học (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam…), các công trình biểu tượng, di tích (di tích lịch sử cách mạng Bác Hồ thăm nhà Đèn, …) để có phương án bảo tồn, đề xuất chức năng sử dụng phù hợp, hài hòa trong không gian kiến trúc cảnh quan khu vực.
Nghiên cứu quy hoạch, tổ chức không gian ngầm tại khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm (khoảng 3 tầng hầm), kết nối không gian ngầm nhà ga C9 - tuyến đường sắt đô thị số 2, giai đoạn 1 (2.1) Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, có giải pháp kỹ thuật phù hợp đối với các công trình bảo tồn trong quá trình thi công tầng hầm; đề xuất chức năng sử dụng đối với không gian ngầm để đảm bảo hiệu quả sử dụng đất, đáp ứng nhu cầu sử dụng của nhân dân (nên nghiên cứu đề xuất sử dụng đa chức năng: công cộng, văn hóa, dịch vụ, thương mại, hạ tầng….).
Sau khi hoàn chỉnh phương án kiến trúc tổ chức lấy ý kiến tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư theo quy định (tổ chức lấy ý kiến 1 lần cho cả 3 đồ án, phương án).
Về triển khai Dự án đầu tư sau khi Điều chỉnh cục bộ Quy hoạch phân khu đô thị H1-1B (Khu vực hồ Gươm và vùng phụ cận) và Quy hoạch tổng mặt bằng khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm được duyệt, giao Sở Tài chính khẩn trương tham mưu, đề xuất UBND Thành phố việc tách công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập, đáp ứng yêu cầu tiến độ của dự án đầu tư trọng điểm đặc biệt của Thành phố (Khu vực TOD nhà ga C9 - tuyến đường sắt đô thị số 2, giai đoạn 1 (2.1) Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo).
Khẩn trương tham mưu, đề xuất UBND Thành phố quyết định chủ trương về Dự án đầu tư xây dựng quảng trường - công viên (theo hướng tách thành 2 phân kỳ. Phân kỳ 1: đầu tư xây dựng phần nổi của quảng trường - công viên theo hình thức đầu tư công; phân kỳ 2: đầu tư xây dựng công trình ngầm dưới quảng trường - công viên cùng với công trình ngầm nhà ga C9 - tuyến đường sắt đô thị số 2, giai đoạn 1 (2.1) Nam Thăng Long- Trần Hưng Đạo, theo mô hình TOD)... Nguồn
Cải tạo, chỉnh trang quanh hồ Hoàn Kiếm
Quy hoạch, cải tạo khu vực phía Đông và phía Bắc hồ Hoàn Kiếm
Táo bạo, phù hợp yêu cầu thực tiễn ( hanoimoi.vn ) | Hà Nội: Cải tạo không gian hồ Hoàn Kiếm, hướng đến lợi ích người dân ( hanoimoi.vn ) | "Trả lại" không gian hồ Gươm mà cha ông đã dựng nền ( laodongthudo.vn ) | Cải tạo không gian hồ Hoàn Kiếm hướng đến lợi ích người dân ( antv.gov.vn )
" Nhà Hàm Cá Mập"
Tòa nhà Hàm Cá Mập (còn gọi là Tòa nhà trung tâm thương mại số 7 Đinh Tiên Hoàng hay toà nhà City View) là một công trình trung tâm thương mại được xây dựng trên nền Nhà xe điện cũ với hướng nhìn ra Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục và có tầm nhìn bao quát trọn vẹn hồ Hoàn Kiếm. Công trình này do kiến trúc sư Tạ Xuân Vạn thiết kế, được khởi công đầu thập niên 1990 và hoàn thành vào năm 1993. Dù nhận không ít ý kiến trái chiều từ giới chuyên gia quy hoạch đô thị vào thời điểm mới khai trương, tòa nhà Hàm Cá Mập ngày nay vẫn trở thành một điểm nhấn kiến trúc quan trọng ở khu vực quận Hoàn Kiếm, đồng thời là một trong những địa điểm có lượt ghé thăm nhiều nhất Hà Nội.
Xây dựng và thiết kế
Công trình này khởi công đầu thập niên năm 1990 và nằm trên nền đất của nhà xe điện cũ. Người đảm nhận công việc thiết kế tòa nhà Hàm Cá Mập là kiến trúc sư Tạ Xuân Vạn.
Tòa nhà này có 6 tầng, trong đó tầng 2 đến tầng 5 là các nhà hàng, quán cà phê với phong cách khác nhau.[3] Mặt trước tòa nhà hướng ra Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, mặt trái hướng ra bờ Hồ Hoàn Kiếm, mặt phải giáp với phố Cầu Gỗ. Tại tầng thượng có thể quan sát toàn bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm.
Ban đầu, tòa nhà mang tên DAEWOO. Bên tường, tòa nhà gắn những con rùa (cóc) có hướng bò ngược lên trời, nhưng về sau đã tháo dỡ. Công trình này bị cho là "sự kết hợp sai giấy phép của Nhà xe điện cũ và không giấy phép của Bách hóa Bờ Hồ". Khi tham dự cuộc thi thiết kế, tòa nhà có tên "Trung tâm Giao dịch Thương mại Quốc tế". Năm 1993, tiến độ xây dựng đã thi công thô gần xong. Có một thời gian, công trình bị bọc kín bằng vải dứa, nhiều chỗ bị đập nham nhở để cơi rộng ra.
Sau 30 năm đi vào hoạt động, tòa nhà đã không tránh khỏi sự xuống cấp. Mặt tiền đã bị ố màu, phủ đầy rêu, bụi bẩn. Khoảng chiều ngày 18 tháng 5 năm 2021, tầng thượng của tòa nhà xuất hiện một đám cháy nhỏ đã được dập tắt kịp thời.[8][9] Thời điểm xảy ra đám cháy, đơn vị thuê lại tầng 6 của tòa nhà đang nghỉ kinh doanh và tổ chức tu sửa. Do thợ hàn dùng hàn cắt sắt, lửa bén vào túi nilon nên đã dẫn đến vụ cháy.
Yêu cầu xử lý
Ngày 19 tháng 8 năm 1996, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam là Võ Văn Kiệt đã ra thông báo "yêu cầu Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội xử lý nghiêm khắc đối với chủ đầu tư công trình này, thiết lập lại kỷ cương quản lý xây dựng thành phố, buộc chủ đầu tư phải sửa kiến trúc công trình (về hình khối và chiều cao cho phù hợp với cảnh quan chung). Xử lý hành chính hoặc truy tố trước pháp luật nếu thấy cần thiết để đề cao kỷ cương trật tự"
Phá bỏ
Vào đầu tháng 3 năm 2025, có thông tin cho rằng Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội đồng ý phương án đề xuất phá bỏ tòa nhà Hàm Cá Mập, và đề xuất không gian ngầm tại khu vực quảng trường hiện có. Phản ứng của người dân có tỏ ra tiếc nuối nhưng vẫn đồng ý gỡ bỏ tòa nhà để tuân theo quy hoạch chung. Sau khi phá bỏ tòa nhà Hàm Cá Mập, các cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng khoảng 3 tầng hầm và đề xuất chức năng sử dụng tầng hầm, trong đó bố trí không gian văn hóa, thương mại tại tầng hầm 1, khu vực đỗ xe tại tầng hầm 2, 3
Đón nhận
Vào thời điểm được hoàn thiện, công trình đã nhận không ít ý kiến trái chiều từ giới chuyên gia quy hoạch đô thị. Nhiều kiến trúc sư, một số nhà văn, nhà thơ cũng lên tiếng chỉ trích công trình này. Tên gọi "Hàm Cá Mập" xuất phát từ sự giễu cợt của một nhà phê bình mỹ thuật. Báo Thể thao & Văn hóa nhận xét công trình "thô kệch và ảnh hưởng xấu tới cảnh quan của không gian này". Báo Dân Trí cho biết tòa nhà này từng bị cho là "phá vỡ vẻ đẹp cổ kính của Bờ Hồ Hoàn Kiếm." Có ý kiến cho rằng "sự bất cẩn của công tác quản lý đô thị tại Hà Nội đã đã để cho nơi lòng chảo hồ Gươm này bị những kiến trúc quái đản như tòa nhà Hàm Cá Mập uy hiếp".
Tuy nhiên sau gần 30 năm khai trương, tòa nhà Hàm Cá Mập đã trở thành một điểm nhấn kiến trúc quan trọng ở khu vực quận Hoàn Kiếm, là một trong những địa điểm có lượt ghé thăm nhiều nhất Hà Nội. Đến nay, hầu hết diện tích tòa nhà đã được chủ đầu tư cho các doanh nghiệp tư nhân thuê lại để kinh doanh buôn bán, mở nhà hàng ăn uống với chi phí cao. Do có vị trí thuận lợi, nhiều thương hiệu thời trang và đồ uống danh tiếng đã tìm đến tòa nhà mở mặt bằng kinh doanh. Nhiều tờ báo nhận xét tòa nhà này sở hữu vị trí đắc địa bậc nhất Hà Nội.... Nguồn
Tổng hợp kiến đồng tình phá "Hàm Cá Mập" trên báo chí
Đã đến lúc phá bỏ tòa nhà Hàm cá mập cạnh hồ Hoàn Kiếm ( laodong.vn ) | Vì sao Hà Nội quyết phá bỏ tòa "Hàm cá mập" và xây công viên sát hồ Gươm? ( dantri.com.vn ) | 'Hàm cá mập' - công trình gây tranh cãi hơn 30 năm ( vnexpress.net ) | Đơn vị nào đề xuất phá bỏ tòa nhà "Hàm cá mập"? ( dantri.com.vn) | Hà Nội chủ trương di dời 11 trụ sở cơ quan bên Hồ Gươm, phá bỏ tòa nhà "Hàm Cá mập", chuyên gia, nhà quản lý nói gì? ( cafef.vn ) | KTS Vương Đạo Hoàng: Dỡ bỏ tòa nhà Hàm cá mập - cú “điểm huyệt” đả thông không gian đô thị xung quanh Hồ Gươm ( baoxaydung.com.vn ) | 'Hàm cá mập' cạnh Hồ Gươm ( vnexpress.net ) | Hình ảnh tòa nhà Hàm cá mập, công trình từng gây tranh cãi, nay Hà Nội sắp đập bỏ ( tuoitre.vn ) | Ngầm hóa tòa nhà Hàm cá mập để giữ trọn không gian Hồ Gươm ( laodong.vn ) | Người dân đồng tình bỏ nhà “Hàm cá mập”, mở rộng quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục ( vov.vn ) | Tòa nhà "Hàm cá mập" bên Hồ Gươm sắp “chia tay” phố cổ ( nhandan.vn ) | Phá bỏ tòa nhà “Hàm cá mập” sẽ mang lại cho Hồ Gươm diện mạo mới ( vov.vn ) | Hạ giải tòa nhà Hàm cá mập, tạo quảng trường giao thông rộng 12.000m2 ( anninhthudo.vn ) | Đập bỏ tòa nhà 'hàm cá mập': Nên ủng hộ ( thanhnien.vn ) | Phá dỡ Hàm cá mập: Người dân ủng hộ nhưng cũng tiếc nuối | Hà Nội đập bỏ tòa nhà 'Hàm cá mập': Trả lại không gian công cộng bền vững cho muôn đời sau ( nguoidothi.net.vn ) |
Tác giả tòa nhà trung tâm thương mại tại số 7 Đinh Tiên Hoàng (hay còn gọi là Hàm cá mập)
Trò chuyện với KTS Tạ Xuân Vạn: Kiến trúc sư và con cóc ( tapchikientruc.com.vn ) | "Cha đẻ" Hàm cá mập và những câu chuyện ít ai biết ( danviet.vn ) | Tòa nhà 'Hàm cá mập' do ai thiết kế, xây dựng? ( .vietnam.vn ) | 'Hàm cá mập' - công trình gây tranh cãi hơn 30 năm ( vnexpress.net )
Tổng hợp ý kiến nên cân nhắc và không đồng tình phá "Hàm Cá Mập
"Từ Hàm Cá Mập" đến "Cậu Cóc Vàng" ( 36pho.com) | Toà nhà "Hàm Cá Mập" là công trình đáng để nhìn ngắm và học hỏi nhất quanh Bờ Hồ ( 36pho.com) |
Ý kiến chủ đầu tư: Ông Nguyễn Thanh Nam, Tổng Giám đốc Transerco, cho biết Transerco là doanh nghiệp của Hà Nội được thành phố cho thuê đất và quản lý tòa nhà "Hàm cá mập" để hoạt động thương mại lâu dài. Nay thành phố có chủ trương thu hồi và phá bỏ tòa nhà này, đơn vị hoàn toàn đồng thuận.
Chủ tòa nhà "Hàm cá mập": Đã hoàn thành sứ mệnh phát triển ( dantri.com.vn ) | Tòa nhà Hàm cá mập đã hoàn thành 'sứ mệnh' và cần thay đổi để phát triển ( congthuong.vn ) | Tòa nhà "Hàm Cá mập": Sẵn sàng để bàn giao theo chủ trương của Thành phố ( vovgiaothong.vn )
Ý kiến các chuyên gia
TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm - nguyên Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam
Liên quan đến việc Hà Nội chuẩn bị cải tạo Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục và cải tạo không gian khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm, trao đổi với Lao Động, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm - nguyên Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho biết, từ năm 1994 đến nay đã có rất nhiều đề xuất, các cuộc họp để tìm ra phương án mở rộng khu vực xung quanh khu vực hồ Hoàn Kiếm. Thêm vào đó, cũng đã có rất nhiều cuộc thi nhằm tạo sự liên kết giữa hồ Hoàn Kiếm với các khu vực xung quanh như cuộc thi về Cải tạo Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, sửa tòa nhà Hàm cá mập, cải tạo phố Hàng Khay…. Xem
KTS Phạm Hoàng Phương - chuyên gia lý luận phê bình kiến trúc, Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng),
Trước đây, Hàm cá mập cũng từng được phản ánh rất nhiều, đầu tiên là về cấu trúc xây dựng xấu, màu đen. Tòa nhà này từng nhiều lần được sửa chữa để được như hiện tại. Sau thời gian sử dụng, đến nay tòa nhà này bị phá bỏ là hoàn toàn phù hợp để nhường chỗ cho một không gian công cộng khác” - chuyên gia lý luận phê bình kiến trúc cho biết... xem
... Đang tiếp tục cập nhật
Bình luận của bạn