Cuộc sống

Cuối thế kỷ XIX, thời Vua Tự Đức, phương tiện đi lại của các quan huyện Thọ Xương và Vĩnh Thuận (tỉnh Hà Nội) là võng và kiệu. Với thị dân, họ dùng: cáng (2 người khiêng); xe đẩy (có 1 bánh, 1 người kéo, 1 người đẩy) và đặc biệt là xe ngựa. Bánh xe ngựa bằng gỗ chở được 4 người. Những xe này chở khách từ ngoài các cửa ô vào trong thành và chở khách từ trong thành ra.

Nhìn tổ hợp xiếc khép kín của gia đình ông Thiện, người ta cứ ngỡ đó là một bộ phận của Rạp xiếc Trung ương. Trong căn nhà chỉ chừng 40m2 ngay góc phố Hàng Đào - Hàng Bạc, trừ căn gác xép dành cho cả gia đình sinh hoạt, còn lại toàn bộ diện tích căn hộ tầng 1 là nơi để đạo cụ và phòng tập cho các tiết mục uốn dẻo, tung hứng, ảo thuật. Ngay giữa nhà là một chiếc đu bằng kim loại cao sát trần để có thể nhào lộn hàng ngày.

Người xưa gọi những trò giải trí như múa, hát, leo dây, rối… là tạp kỹ hay tạp hỷ. Theo thời gian, các môn này phát triển hoàn chỉnh, trong đó có trò “leo dây múa rối”. Cuối thế kỷ XIX, cụm từ “leo dây múa rối” đã được thay thế bằng từ "xiếc", phiên âm từ "cirque" của tiếng Pháp.

Hà Nội là thành phố có hệ cây xanh phong phú, đa dạng về chủng loại, trồng quanh hồ Gươm, trên các đường phố lớn như sấu, xà cừ, phượng vĩ, bằng lăng… mà trong số đó có nhiều cây đa cổ thụ vài trăm tuổi, như cây đa ở đền Bà Kiệu trên đường Đinh Tiên Hoàng… mà đặc biệt nhất là cây đa trong khuôn viên nhà 71 phố Hàng Trống, nơi đặt trụ sở Báo Nhân Dân từ sau tiếp quản 1954 cho đến nay.

Thấm thoắt, tôi đã ở Hà Nội được nửa năm, quen dần với nhịp sống Thủ đô qua những buổi đến trường, sau những ngày hè chơi chung với nhóm trẻ trong khu tập thể ở phố Cửa Đông. 

Cầu Gỗ (phường Hàng Bạc, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) là con phố luôn sôi động và nhộn nhịp xe cộ hơn cả chợ. Nhưng cứ đêm tới phố lại vắng lặng dưới hàng cây xà cừ um tùm lá. Nó lầm lũi khép nép sau con phố kềnh càng Đinh Tiên Hoàng bên hồ Hoàn Kiếm.

Trong nhiều tư liệu, hiệu phở Cát Tường tại phố Cầu Gỗ được nhắc tới là quán phở đầu tiên ở Hà Nội do người Việt làm chủ.

Nhiều người biết ông Phạm Quang Chúc là chủ hiệu kem Zephia chứ ít ai biết ông là cán bộ cách mạng, bị Pháp bắt, đày đi Côn Đảo. Ra tù, ông tiếp tục hoạt động và hiệu kem là

“Nhà tập thể” có khi là một ngôi nhà mà trước đó là nhà riêng của một gia đình, như một căn biệt thự, một ngôi nhà phố bị Nhà nước quản lý rồi phân cho nhiều hộ gia đình, hay do chủ cũ cho ở nhờ, cho thuê rồi thành “nhà tập thể” thuộc sở hữu Nhà nước.

Đầu phố Cao Thắng, phía sau chợ Đồng Xuân, trước kia là trụ sở của hãng nước mắm Vạn Vân (Ngôi nhà này có địa chỉ : 24 Hàng Nâu , sau này đổi tên phố là Trần Nhật Duật . Cao Thắng cắt Trần Nhật Duật ), một doanh nghiệp lớn nhất nhì Đông Dương trước 1954. Thương hiệu nước mắm Vạn Vân thuộc sở hữu của gia tộc họ Đoàn ( trong đó có NS Đoàn Chuẩn nổ tiếng ) ở Cát Hải, Hải Phòng.