Lược sử
Chùa Nhân Trạch, theo thần phả lưu giữ, là đình làng tôn vinh hai vị tướng xuất sắc – Nguyên soái Đào Kỳ và vợ là bà Phương Dung, người đã có công âm dương phù giúp Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 xứ quân và lên ngôi vua. Khi Đinh Bộ Lĩnh đăng cơ, ông phong thần cho hai vị tướng này và lập am thờ vào niên hiệu Thái Bình (968-979), đến niên hiệu Thiên Phúc (980-988) nhà Tiền Lê xây lại theo hướng Đông Nam.
Thời nhà Lý, đình được xoay lại hướng Tây. Năm Dương Hòa thứ 3, Đinh Sửu 1637, đình được làm mới trong vòng 6 năm và hoàn thành vào năm Quý Mùi 1643. Sau nhiều năm, chùa Nhân Trạch trải qua sự xuống cấp, nhưng sau 232 năm, nó đã được trùng tu lần đầu tiên vào năm Tự Đức thứ 28, Ất Hợi 1875.
Phương đình (Đình vuông) và các công trình khác được xây dựng vào năm Nhâm Dần 1902, và năm Ất Sửu 1925, đình đại được tôn cao, giữ nguyên dáng dấp như ngày nay. Đình làng Nhân Trạch không chỉ là nơi thờ phượng mà còn là nơi quyết định và tụ họp của nhân dân trong làng trong những vấn đề quan trọng.
Từ ngôi đình cổ kính này, đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử, biến cố thăng trầm của dân tộc và vùng quê giàu truyền thống cách mạng. Tháng 8 năm 1945, chùa Nhân Trạch là nơi tập hợp nhân dân khởi nghĩa, thành lập Ủy ban cách mạng lân thời địa phương và thế chế dân chủ nhân dân.
Tháng 3 năm 1957, Phó Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng đã về động viên nhân dân thôn Nhân Trạch, xã Phú Cường (nay là phường Phú Lương), kêu gọi mọi người chống hạn để đảm bảo sản xuất. Trong giai đoạn 1966-1968, trong cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, đình làng Nhân Trạch đã đóng vai trò quan trọng, làm việc với Tổng cục Hậu cần và Bộ Tham mưu, cũng như là nơi sơ tán khoa Ngoại Bệnh viện 103, cứu chữa nhiều chiến sĩ bị thương từ các chiến trường miền Nam, miền Trung, miền Bắc.
Thành tựu
Tháng 2 năm 1986, chùa Nhân Trạch đã nhận được Quyết định công nhận và xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa kiến trúc nghệ thuật từ Bộ Văn hóa thông tin. Sự quan tâm của các cấp, các ngành của tỉnh Hà Tây, và Thành phố Hà Đông (nay là quận Hà Đông), cũng như của UBND phường Phú Lương đã giúp chùa Nhân Trạch trải qua lần trùng tu lần thứ hai vào tháng 4 năm 2008. Với sự gìn giữ của cộng đồng trong suốt 133 năm kể từ lần trùng tu đầu tiên, ngôi chùa đã được phục hồi trở lại nguyên vẹn như hình ảnh ban đầu.
Giá trị
Để thực hiện và phát huy những giá trị tốt đẹp từ truyền thống của ông cha, và để tôn vinh giá trị văn hóa nghệ thuật của ngôi đình cổ, ngày nay, cộng đồng người dân thôn Nhân Trạch (Tổ 6, 7, 8, 9) vẫn tự hào với bề dày truyền thống yêu lao động sản xuất, đặc biệt là tinh thần hòa bình và ý chí cách mạng kiên cường, bất khuất. Mỗi cá nhân trong cộng đồng không ngừng đóng góp công sức để duy trì và phát triển ngôi chùa, giữ cho nó tồn tại qua thời gian và thậm chí ngày càng trở nên tráng lệ hơn trong không gian xung quanh. Điều này thực sự đã đi sâu vào tâm thức của mỗi người dân Nhân Trạch cũng như cả cộng đồng phường Phú Lương nói chung.
Chùa Nhân Trạch không chỉ là nơi tôn vinh truyền thống cách mạng mà còn là địa chỉ quan trọng để giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, và ý chí cách mạng cho thế hệ trẻ một cách thiết thực và hữu ích. Nó là nơi mà mỗi người dân thôn Nhân Trạch, dù ở xa tận phương trời nào, vẫn luôn mang theo trong lòng những ký ức đậm đà về quê hương và truyền thống của mình.
![]() |
![]() |
Bình luận của bạn