Chùa Cát Linh (quận Đống Đa)

Thứ 2, 26/02/2024, 04:44 (GMT+7)

Chia sẻ

Chùa Cát Linh là tên gọi theo địa danh làng Cát Linh trước đây, nay là số nhà 27, phố Cát Linh, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội.

Chùa có tên chữ là Phổ Quang tự (chùa Phổ Quang).

Chùa Cát Linh có khởi nguồn tạo dựng từ rất sớm để thờ Phật đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tâm linh của một cộng đồng dân cư. Khác với những ngôi chùa trong vùng ở đặc điểm riêng là chùa do Tam tổ Trúc Lâm đời vua Trần Nhân Tổng khởi dựng. Hiện nay tại chùa còn lưu giữ quả chuông “Phổ Quang tự chung” niên hiệu Gia Long 12 (1813) có bài văn ghi nội dung như sau: “Phổ Quang tự chung tích Trần triều Tam tổ Trúc Lâm phái Lưu Thử Hồng Lê Triều Thái Tông tăng tự Thạch chỉ chân Quốc Trung đại danh lam”. Chùa do Tam tổ Trúc Lâm đời vua Trần Nhân Tông (1279) để lại.

Căn cứ nguồn tư liệu thành văn hiện còn lưu tại chùa như chuông đồng niên hiệu Gia Long 12 (1813), bộ tượng tròn mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX có thể đoán định ít nhất chùa Cát Linh được xây dựng vào thời Lê để thờ Phật theo thiền phái Trúc Lâm. Ngôi chùa đã được trùng tu nhiều lần. Đời vua Lê Thái Tông (1440) được xây dựng mở mang thêm. Hiện nay tại di tích còn nhiều hạng mục kiến trúc mang dấu ấn kết quả của lần trùng tu lớn vào cuối thời Nguyễn và những năm gần đây.

Chùa Cát Linh trước đây vốn là một danh lam thắng cảnh trong vùng và được mô tả trong bài minh ghi trên quả chuông đồng đúc năm Gia Long 12 (1813) như sau: “... Chùa là nơi danh lam thắng cảnh của trời Nam, người người đều biết đến. Vườn chùa có 32 ngọn tháp Phật, gác chuông, Tiền đường, Thượng điện, hành lang…”. Chùa hiện nay có bố cục kiến trúc kiểu chữ “đinh” gồm: Tiền đường và Thượng điện, nhà thờ Tổ, thờ Mẫu phía sau chùa, sân gạch phía trước.

Chùa Cát Linh hiện còn lưu giữ bộ sưu tập di vật quý như: một quả chuông đồng niên hiệu Gia Long 12 (1813), chuông niên hiệu Thiệu Trị 5 (1845); 35 pho tượng tròn mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX, XX trong đó có 3 pho tượng bằng đồng, 13 tấm bia hậu Phật niên hiệu thời Nguyễn, bát hương gốm men lam, hoành phi, câu đối...

Chùa Cát Linh đã được Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 2003./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02

Bình luận của bạn

Tin khác

Đền Hương Tượng

Qua các nguồn tư liệu thư tịch cổ cho biết, di tích đền Hương Tượng được khởi dựng từ triều Trần. Trải qua các triều vua đều được ban sắc phong thần và được trùng tu sửa chữa nhiều lần qua các năm: Vĩnh Hựu năm thứ 3 (1737), Gia Long (1802 - 1820), Minh Mệnh năm thứ 6 (1825), Tự Đức (1848 - 1883), Thành Thái năm thứ 16 (1904). Diện mạo của ngôi đền hiện nay mang dấu vết của lần trùng tu dưới triều Nguyễn.

Chùa Thanh Nhàn- Hai Bà Trưng

Chùa Thanh Nhàn có qui mô lớn. Tam quan cấu trúc được thể hiện theo kiểu cột trụ, có một cổng chính. Khu kiến trúc thờ chính, từ tam quan qua một sân rộng lát gạch là tới chùa chính. Chùa chính tọa lạc trên vị trí cao nhất so với các công trình kiến trúc phụ trợ và quay hướng Nam nhìn ra khoảng sân và ao sen của chùa. Chùa kết cấu hình chữ “đinh” (chuôi vồ), kiểu tường hồi bít đốc, mái lợp ngói ta.

Chùa Cầu Đông – Hoàn Kiếm

Đông Môn Tự là ngôi chùa của làng Đông Hoa Môn. Tương truyền chùa có từ đầu thời Lý, đến thời Trần lại được Linh Từ Quốc Mẫu Trần Thị Dung cho sửa sang. Tuy nhiên hiện nay chỉ lưu giữ được những tấm bia dựng nhân dịp chùa được trùng tu lớn vào các năm 1624, 1639, 1711, 1816 khắc ghi lại vị trí và quá trình xây chùa từ thời Lê Trung Hưng.

Chùa Thái Cam – Hoàn Kiếm

Chùa Thái Cam vốn của thôn Tân Khai, một thôn mới được thành lập vào năm 1822 trên nền dải đất hoang phía đông hoàng thành thời Lê, thuộc tổng Tiền Túc (sau đổi là tổng Thuận Mỹ), huyện Thọ Xương cũ. Trên cổng chính của chùa có đắp nổi 4 chữ “Tân Khai linh tự”, song đã từ lâu nhân dân thường gọi bằng một tên khác là chùa Thái Cam vì tương truyền ở đây “… có một cái giếng cổ nước rất thơm ngọt, gọi là giếng Thái Cam”.

Chùa Huyền Thiên – Hoàn Kiếm

Quán Huyền Thiên vốn là nơi thờ Huyền Thiên Thượng Đế, vị thần trấn phương Bắc được thờ ở đền Quán Thánh. Tục thờ này xuất hiện ở nước ta từ thời Bắc thuộc. Trong quán có một pho tượng của Ngài bằng gỗ trầm. Khi đạo Lão suy, đạo Phật thịnh, dân trong thôn đưa tượng Phật vào thờ chung, từ đó cũng quen gọi là chùa Quán Huyền Thiên hay đền Huyền Thiên.