Cách đặt tên đường phố Hà Nội trước năm 1954

Thứ 4, 02/10/2024, 13:11 (GMT+7)

Chia sẻ

Một trong những nguyên tắc đặt tên đường phố của bác sĩ Trần Văn Lai (Đốc lý Hà Nội) là các tên phố có những mối các tên phố có mối quan hệ với nhau được đặt gần nhau như phố Trần Nhật Duật gần Hàm Tử Quan, Hoàng Diệu gần thành Hà Nội, chung quanh Hồ Gươm, vườn hoa Chí Linh ngoài phố Lê thái Tổ, còn có các phố mang tên danh tướng của vua Lê như: Lê Thạch, Lê Lai, Nguyễn Xí, Trần Nguyên Hãn…

Tên một số đường phố ở Hà Nội trước năm 1954, tra theo tiếng Việt và Pháp (theo vần abc)

Ngoài ra một số vườn hoa tại Hà Nội cũng bị đổi đi đổi lại nhiều lần như: Vườn hoa Paul Bert, đầu tháng 8/1945 đổi là vườn hoa Thăng Long, sau cách mạng tháng Tám đổi tên là vườn hoa Chí Linh (nay vẫn gọi như vậy); vườn hoa Robin (vườn hoa Canh Nông), đầu tháng 8/1945 đổi thành Độc Lập, sau cách mạng đổi tên là Vườn hoa Chi Lăng (nay là công viên Lê Nin); Vườn hoa Neyret (Place), đầu tháng 8/1945 đổi thành Tây Sơn, sau cách mạng tháng Tám đổi tên là Bắc Sơn, thời Pháp tạm chiếm đổi là Bách Việt (nay là Vườn hoa Cửa Nam); Vườn hoa Gambetta (Square), sau cách mạng tháng Tám đổi tên là vườn hoa Bình Than; Vườn hoa Chavassieux (Square), đầu tháng 8/1945 đổi thành Hồng Đức, sau cách mạng tháng Tám đổi tên là Diên Hồng (nay hay gọi là vườn hoa Con Cóc);Vườn hoa Foch (Place), đầu tháng 8/1945 đổi thành Cần Vương, sau cách mạng tháng Tám đổi thành Yên Thế, thời Pháp tạm chiếm đổi là vườn Paris (Square) - Balê (nay hay gọi là vườn Cổ Tân); Vườn hoa Pasteur (Square), nay vẫn gọi như vậy; Vườn Université (Square), đầu tháng 8/1945 đổi thành Tao Đàn ( phố Lê Thánh Tông); vườn Eckert (Square), đầu tháng 8/1945 đổi thành Lãng Bạc (nay là vườn hoa Tây Hồ, giữa các phố Quán Thánh, Phan Đình Phùng, Hùng Vương…); vườn Simoni ((Square), sau cách mạng đổi tên là vườn Tây Sơn (nay là vườn hoa bao quanh ba phố:Quang Trung, Tràng Thi, Nhà Chung); vườn Carnot (Square) đầu tháng 8/1945 đổi thành Chi Lăng, sau cách mạng tháng Tám đổi tên thành Ba Đình, thời Pháp tạm chiếm đổi là Vạn Xuân (còn hay gọi là vườn hoa Hàng Đậu); vườn Jardin Botannique, đầu tháng 8/1945 đổi thành Lam Sơn, thời Pháp tạm chiếm đổi là vườn Bách Thảo (nay là Công viên Bách Thảo); vườn Puginier (Rond point), đầu tháng 8/1945 đổi thành Ba Đình, sau sau cách mạng tháng Tám đổi tên thành Độc Lập, thời Pháp tạm chiếm đổi là Hồng Bàng (nay là Quảng trường Ba Đình)…

Nguồn - Biên tập: 36phophuong.vn; Nhà tài trợ dự án: Fufiem Café

Bình luận của bạn

Tin khác

Cửa Ô Cầu Giấy

Ô Cầu Giấy, tên chữ là Thanh Bảo, là một cửa ô của Hà Nội xưa. Cửa ô này nằm ở phía tây thành Hà Nội, ở khoảng nơi giao nhau giữa phố Sơn Tây và phố Thanh Bảo ngày nay. Đừng nhầm lẫn với Cầu Giấy (cầu tại Hà Nội).

Cửa Ô Đồng Lầm

Ô Đồng Lầm, tên chữ là Kim Hoa sau đổi thành Kim Liên, là một cửa ô của Hà Nội xưa. Cửa ô này được mở qua đoạn tường phía nam của tòa thành đất bao bọc khu đông dân cư của kinh thành Thăng Long xưa, tại vị trí ngày nay là ngã tư đường Lê Duẩn (phố Kim Liên cũ) – Đại Cồ Việt

Cửa Ô Đông Mác

Cửa ô Đống Mác đã mất hết hình tích cũ. Giờ qua đấy chỉ thấy phố, nhà mới san sát, đã thuộc đất nội thành quận Hai Bà Trưng… Cửa ô và thành đất đều đã xa từ lâu. Nhà cửa, hàng quán tấp nập đâu còn xứ đồng, cửa ô, trạm gác của lính triều đình xưa nữa.

Cửa Ô Chợ Dừa

Dưới thời Pháp, Cửa ô Chợ Dừa cũng đặt trạm thu thuế của những người buôn chuyến mang hàng vào Hà Nội bán. So với các Cửa ô khác, Cửa ô Chợ Dừa sầm uất và tấp nập hơn vì có chợ, phố xá trên con đường lớn đông người qua lại. Chưa kể, đến thời Pháp lại có thêm con đường xe lửa đi Phủ Lý – Nam Định song song với đường quốc lộ 1 thu hút nhiều hoạt động kinh tế, vận chuyển hàng hóa vào phía Nam thành phố.

Cửa ô Tây luông (ô Cựu lâu, ô Trường long)

Phần lớn các cửa ô đều thông ra sông Hồng và sông Tô Lịch: ở phía tây có 2 cửa, phía nam có 3 cửa, ra sông Hồng có 11 cửa. Lý do là thời đó đường giao thông nối Thăng Long với các vùng khác chủ yếu là đường sông, dọc sông Hồng có nhiều bến, phố xá đông đúc, nhiều hiệu buôn lớn của người Việt và người nước ngoài tập trung buôn bán. Vì vậy Tây Luông – ô Tràng Tiền – Nhà hát Lớn Hà Nội cũng được hình thành như vậy