Công trình Trung tâm Giao lưu Văn hoá Phố cổ Hà Nội gồm 3 tầng và 1 tầng bán hầm tổng diện tích sàn 1265m2, trên diện tích đất 458m2. Tầng hầm: trưng bầy các dự án trùng tu, bảo tồn trong khu phố cổ Hà Nội ; Tầng 1: hoạt động triển lãm định kỳ; Tầng 2: giới thiệu về lịch sử hình thành phát triển của khu phố cổ; Tầng 3: tổ chức hội thảo, giao lưu biểu diễn nghệ thuật.
Ngày 02/02/2015 quận Hoàn Kiếm tổ chức Lễ khai trương Trung tâm Giao lưu Văn hoá Phố cổ Hà Nội tại số 50 phố Đào Duy Từ, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm. Công trình được xây dựng trên nền đất trước đây là rạp Sán Nhân Đài, sau đổi thành Lạc Việt rồi Hiệp Thành.
Xây dựng đầu thế kỷ XX , rạp nổi tiếng với các vở diễn chèo, tuồng cổ vào thập kỷ 1920-1930 rồi sớm suy tàn do không cạnh tranh bởi những loại hình giải trí mới hấp dẫn hơn, nơi đây trở thành nơi tá túc của nhiều gia đình trong ngôi nhà ọp ẹp, cũ nát và bị cháy rụi năm 1989 . Để có mặt bằng xây dựng, chủ đầu tư đã phải di chuyển 33 hộ dân .
Mặt đứng rạp Lạc Việt 50 Đào Duy Từ trước 1980
Giữa trung tâm khu phố chộn rộn, hối hả dịch vụ bán mua, công trình thực sự là một không gian phục vụ hoạt động công cộng quý giá, điểm dừng nghỉ thư giãn hiếm hoi và rất có ý nghĩa khi ở đây sẽ diễn ra những sự kiện liên quan đến văn hóa lịch sử phố phường.
Trung tâm Giao lưu Văn Hóa phố cổ 2015. ảnh Hanoidata ST&BT
Mặc dù thuyết minh ý tưởng thiết kế là bảo tồn những không gian truyền thống, nhưng với mặt đứng đơn giản, nội thất sáng sủa bởi những mảng tường vách nhôm kính, ký ức về ngôi nhà cũ chỉ còn là một bức tường mặt trước giữ nguyên – cho thấy: “bảo tồn” tại đây là phép ẩn dụ có tính biểu tượng. Phải chăng sự dịch chuyển chức năng rạp hát thành trung tâm giao lưu văn hóa nên cần thiết những đổi mới hình thức kiến trúc? Liệu đây có là gợi ý tốt nhằm cứu vãn nhiều rạp hát , bảo tàng hay những công trình giải trí tại Hà Nội đã được đầu tư tốn kém nhưng đang hoang vắng, vô vị, xuống cấp nhanh chóng do không đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ văn hóa đương đại? Và công chúng đương thời nên hiểu thế nào về tính đa nghĩa của từ “bảo tồn”?
Tokyo trước trận động đất Kanto (1923) ; sau những trận bom năm 1945; Mô hình bến cảng thời EDO. ảnh Hanoidata ST&BT
Kinh nghiệm bảo tồn ký ức khu phố cổ đặt trong tủ kính tại bảo tàng Edo – Tokyo ( Nhật bản ) với khung cảnh nhà cửa, cầu đường bến cảng và hàng ngàn nhân vật phố phường thu nhỏ 50 lần.
Khu phố mới Tokyo xây dựng thập kỷ 1925-1940. ảnh Hanoidata ST&BT
Một ví dụ khác : giữ nguyên trạng khung cảnh nhà xưởng, cây cối, kênh dẫn nước tỷ lệ 1/1 …nhưng chuyển hóa từ một phức hợp sản xuất giấy in tiền, cung cấp cho Ngân hàng England từ năm 1724 đến 1990 , năm 2014 trở thành một xưởng sản xuất rượu jin cũng có lịch sử lâu đời kết hợp trung tâm giải trí hiện đại mang tên Laverstoke Mill – Bombay Sapphire Distillery, tại Hampshire (Anh).
Toàn cảnh Laverstoke Mill – Bombay Sapphire và Vườn Thủy tinh đặt tại trung tâm tổ hợp doThomas Heatherwick thiết kế , hoàn thành 2014 . ảnh Hanoidata ST&BT
Năm mới 2015, báo hiệu những dự án liên quan bảo tồn khu phố cổ với những khoản đầu tư lớn , ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống dân sinh tại địa bàn có nhịp sống sôi động nhất Hà Nội. Với chức năng là Trung tâm tập hợp thông tin liên quan đến bảo tồn trong khu phố cổ Hà Nội, Trung tâm cần thiết tiếp cận tư liệu quản lý địa chính , đô thị có lịch sử biến động hơn 100 năm, lại liên tục cập nhật / đối chiếu / bổ sung thông tin từ lịch sử tới hiện tại. Sản phẩm đầu ra của Trung tâm vừa phục vụ công tác bảo tồn, vừa xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý đô thị hữu hiệu đồng thời tích lũy làm giàu có vốn văn hóa, lịch sử có quan hệ mật thiết với sự tăng trưởng kinh tế đô thị.
Chương trình định cư con người Liên hiệp Quốc ( UN – Habitad – 2013) đã cho biết thành công của Sở Địa chính Bogota ( Colombia): năm 1997, TP đã thiết lập hồ sơ địa chính, cập nhật 1.734.622 bất động sản , trong đó có 102.531 BĐS được phân loại là tài sản mới , do giá trị cơ sở địa chính thăng thêm 32%, mỗi năm TP tăng thu 24 triệu USD từ thuế BĐS trong khi Tp chi khoảng 4 triệu USD để cập nhật dữ liệu nhưng đã tạo ra nguồn lực bổ sung trong dài hạn.
Hy vọng Trung tâm Giao lưu Văn hoá Phố cổ Hà Nội sẽ là nơi không chỉ lưu giữ những hiện vật cổ kính, còn nguyên dấu hoen gỉ của quá khứ mà còn lấp lánh vàng son thịnh vượng hiện tại và viễn cảnh huy hoàng của tương lai.
Nguồn - KTS Trần Huy Ánh
Bình luận của bạn