Phố Hàng Cá

Hàng Cá là một con phố thuộc quận Hoàn Kiếm, trong khu phố cổ Hà Nội, đi từ phố Hàng Đường đến phố Thuốc Bắc. Phố Hàng Cá có chiều dài 124 mét.

HÀ NỘI XƯA – PHỐ HÀNG CÁ 

Con phố trước đây thuộc các thôn Đồng Thuận, tổng Hậu Túc (sau đổi là tổng Đồng Xuân) huyện Thọ Xương cũ. (xem thêm Hàng Cá trong Phố và đường Hà Nội, Nguyễn Vinh Phúc). Phố ngày nay thuộc phường Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm.

Trước năm 1889, khi còn sông Tô, nơi đây là chỗ tập trung bán cá, do đó mà thành tên trại Tiên Ngư (tức Cá Tươi). Ngày nay còn ngôi đình thôn Đồng Thuận cũ ở số nhà 27, cũng gọi là đình Hàng Cá. Đình này thờ nhân vật trong truyền thuyết là Lý Tiến, ông sống đời Hùng Vương thứ 6 và là một trong những anh hùng chống ngoại xâm đầu tiên của nước ta.  Ngoài nơi này, Lý Tiến còn được thờ ở đình Ngũ Giáp số nhà 54 Hàng Cót. ( Nền nhà trở thành nấm mộ và về sau dân trại lập ngay bên mộ đó một ngôi đền thờ Ngài. Ngày nay di tích đền Lý Tiến tức đình thôn Đông Thuận ở số 27 phố Hàng Cá thực ra chỉ là phần hậu cung còn sót lại sau khi người Pháp mở các đường phố mới đi qua thôn này, ngoài ra, Ngài còn được thờ ở đình Ngũ Giáp, số 54 phố Hàng Cót gần đó).

Ngã tư Hàng Cá - Hàng Đường.
Ảnh Tu Cong Dinh

Ngôi đền Lý Tiến cách phố Hàng Buồm 100m và cách phố Trần Nhật Duật (xưa là đê sông Hồng) chỉ khoảng 500m. Cho đến cuối thế kỷ XIX từng có chợ Cầu Đông và một cái hồ lắm cá ở phía đông phố Hàng Cá, tên là hồ Hàng Đào. Phía nam hồ này lại có một xóm ngư dân khác, nay còn di tích ở tên phố Gia Ngư.

Phố Hàng Cá. 10:57’ thứ năm 23/12/21.
Ảnh: Nguyễn Văn Bình.

Sau khi chiếm thành Hà Nội và lập quy hoạch mở rộng đô thị, năm 1889 người Pháp lấp khúc sông Tô Lịch từ phố Phan Đình Phùng đến phố Chợ Gạo bây giờ, lấp cả hồ Hàng Đào và xây một ngôi chợ mới để chuyển chợ Cầu Đông về đó, gọi là chợ Đồng Xuân. Họ dịch nghĩa tên phố Hàng Cá sang tiếng Pháp là “Rue de la Poissonnerie”. Đến giữa năm 1945, bác sĩ Trần Văn Lai thị trưởng TP Hà Nội đã lấy lại tên cũ đặt cho phố. Tên phố Hàng Cá từ đó được giữ nguyên đến nay.

Ngã tư Hàng Đường - Ngõ Gạch. Panorama

Ngã phố Thuốc Bắc - Lò Rèn. Panorama

36phophuong.vn